Brief 18 aan Vincent van gogh

21 juli 2023

Op 14-07-2023 schreef ik -als artist in residency in Studio ZOOkeeper - mijn achtiende brief als antwoord op de 23 brieven die Vincent van Gogh schreef in 1883 in Drenthe.

 

Beste Vincent,

Mijn week begon met de ontvangst van een bijzondere groep jongeren in mijn atelier. Zij kwamen via  Movements Emmen dat jongeren stimuleert om hun talenten te ontdekken en stimuleren. Wishnu die ik eerder heb geportretteerd was er ook bij. Ik gaf een workshop zelfportret tekenen. Volgende week komen ze weer. Mooi om te zien hoe na een voorzichtig begin ze in een concentratie terecht kwamen waardoor er bijzondere persoonlijke tekeningen tevoorschijn kwamen. Hoe lastig zo jong te zijn, nog niet wetende wat er allemaal in je zit, dat er ogenschijnlijk talloze wegen zijn, maar er is er maar 1 die echt past. Hoe deze te vinden als je het overzicht van jaren nog niet hebt.

6 december: “…ondanks geluk of ongeluk dat gij veilig zijt, al ware het alleen in die bewuste werkelijkheid die zweeft boven den schijn der dingen.” Deze zin lees ik over en over om te begrijpen wat je zegt en omdat hij me fascineert. Het lijkt alsof je het hebt over een ‘schijnveiligheid’ die in de oppervlaktelaag van de dingen zweeft. Jij graaft dieper, wilt het onderste uit de kan, een pure essentie. Waar geluk of ongeluk wellicht geen rol speelt, maar wel waarachtigheid. Het gevoel dat het niet anders kan dan zo te kijken, leven, werken, zijn .

“…doch gij staat tegenover eene persoonlijkheid die een magt van charmeurs heeft en die charme kan fataal zijn indien aangewend in rigting werelsche ambitie.”
Valsheid, geraffineerd gedrag, onbescheidenheid, opportunisme zijn zaken waar jij wars van bent. Het leidt af van waar het je om te doen is. De wereld is er vol van, maar je kan ook een andere kant op kijken. De onmacht of boosheid waarmee je jezelf kunt vullen door alle narigheid in de wereld die niet te veranderen is holt uit. Het is beter te kijken naar schone, pure dingen, die voortkomen uit een onschuldig verlangen, een goedheid, een eenvoud.

Samen met journalist Joep van Ruiten van Dagblad van het Noorden werd ik door Bert Finke nog eens rondgereden langs plekken waar jij gelopen hebt in Drenthe. De historici zijn hier minutieus jouw werken aan het analyseren van waar welk werk nu is gemaakt want wat jij ziet in jouw tijd ziet er nu anders uit. Bomen waar jij grote lege vlaktes ziet, die bij jou in aanleg zijn of nog moeten komen, andere huizen, geen plaggenhutten, auto’s, pleziervaart, geen turf. Er zijn best wat heftige discussies gaande over wie nu gelijk heeft van waar jij wat maakte, wie gelijk heeft met onderzoek, wie de waarheid in pacht heeft, wie zich jou kan toe-eigenen. In de hang naar een feitelijke waarheid is er geen ruimte voor inconsequenties. Je wordt aan alle kanten tegen het licht gehouden. Jouw schilderijen ook, daar kunnen ze tegenwoordig doorheen kijken en zien wat jij hebt gecorrigeerd. (Terwijl..je hebt het niet voor niks weg gehaald). Ik vraag me dan af..gaat van Gogh nog over van Gogh, of is ieder die jou tot studie of onderwerp maakt bezig om zijn eigen zelfportret te schilderen met jou als spiegel? En doe ik dat nu ook?

Bert, Joep en ik namen nog een kijkje in het van Goghhuis in Nieuw-A’dam waar jij een periode gelogeerd hebt en waar jouw kamer is nagebouwd. Daar zijn ze volop aan het verbouwen en willen ze de ziel van jouw aanwezigheid van 140 jaar geleden naar boven toveren d.m.v. hedendaagse video-animaties. We hebben verhalen nodig en mensen zoals jij om ons aan te spiegelen. Als troost.