In de ochtend ging stadshistoricus Giel van Hooff vervolgens uitgebreid in op de geschiedenis van de levensader van Helmond: de Zuid-Willemsvaart – of ‘de knaal’, in de volksmond. Vooral bijzonder was zijn verhaal over de zogeheten stadsmest – menselijke poep – die aan het begin van de negentiende eeuw nog over het kanaal werd vervoerd om de Brabantse bodem wat vruchtbaarder te maken.
Stadsgids en Helmondkenner Jan van Bussel liet ’s middags zien dat het kanaal Helmond in de loop van de jaren echt op de kaart heeft gezet, omdat vele bedrijven en fabrieken zich erlangs vestigden. Bijvoorbeeld de Vlisco, een fabriek die al sinds de negentiende eeuw textiel produceert en over de hele wereld exporteert.
Uiteraard deelden ook de bezoekers weer de nodige persoonlijke Zuid-Willemsvaartverhalen. Zo vertelde een voormalige brugwachter over het reilen en zeilen van de gebruikers van het kanaal, deelde de 89-jarige zus van Jan van Bussel anekdotes uit de Tweede Wereldoorlog en keerde een kanaalbewoonster na vijftig jaar, bij toeval, terug naar haar geboortegrond langs de vaart, daar waar haar placenta begraven is.
Het kanaal bood door de jaren heen ook altijd plek aan de vrije liefde, bleek tijdens de bijeenkomst. Een boer herinnert zich nog altijd de dames van plezier die, gehuld in slechts een duster, hun gasten ontvingen. En onlangs wees hij nog een stel de weg naar een parenclub, zijn huidige overburen.
Rick Terwindt, stadsdichter van de Meierijstad én officieel Kanaaldichter, sloot de bijeenkomst – inmiddels traditiegetrouw – af met een aantal live geschreven gedichten over de Helmondse verhalen over de Zuid-Willemsvaart. Een van deze gedichten is hieronder te lezen.
Deel ook jouw verhaal
Woon je in Veghel of Helmond? En wil je ook – aan de hand van een foto of een ander object – een verhaal over de Zuid-Willemsvaart delen? Dat kan nog tot 10 januari via
info@puckworks.nl. Een selectie verhalen wordt verfilmd. De inzenders van deze verhalen krijgen daarnaast een persoonlijk kunstwerk cadeau!
Kanaalgedicht Rick Terwindt
Graag willen wij u een doorkijk geven
Van alles wat er in 200 jaar is bijgebleven
Maar we zijn hier niet voor ons, maar voor uw verhaal
Dat stoppen we tezamen in wat van ons allemaal
Voor verdere verbinding en niet achter het net vissen
Zoals Eindhoven destijds, willen we niet de boot missen
Maar nu, moet de agrarische sector zich zorgen maken?
En Vlisco, zal mode ook ooit uit de mode raken?
Toch zijn de stoffen nu niet meer aan te slepen
Dus terug naar schaars gekleed heb ik zojuist begrepen
Want bij de Annahoeve ging men niet op bezoek bij zusters
Op jonge leeftijd al onder de indruk van dames in dusters
Nu opent dezelfde man de deur in een ochtendjas
Of hij zo gauw wist waar de parenclub was
Laten we weer afdwalen naar de knaal en haar rijke historie
Met groei van garage, naar bedrijven en dat maakt industrie
Maar ook persoonlijke verhalen.. Wat zouden we zijn zonder?
De één door het ijs gezakt de ander traumatisch kopje onder
Geen paniek, want we zagen toch water van groene oevers voorzien
Het zuiverste water of niet, of niet zo nauw gezien..
Op de valreep trokken we nog een beerput open
Dankbaar om alle losse eindjes aan elkaar te knopen
